Op deze pagina's is het archief van DW B terug te vinden. Voor de actuele website ga naar: http://www.dwb.be

Mijn Amerika. Een inleiding in 50 staten

Verschenen in: Mijn Amerika


1.
These: er zijn genoeg landen in de wereld die ons nauwelijks iets zeggen, die geen uitgesproken positieve of negatieve gevoelens oproepen, waarover we hooguit onze schouders ophalen als ze toevallig eens in het nieuws komen, maar het is onmogelijk een neutrale of objectieve positie in te nemen tegenover een land als Amerika.

2.
Ieder zijn eigen Amerika? Ik heb mijn oortje in.

3.
Metaforen zat. Amerika is een hyperbool, een superlatief, een ampersand, maar evengoed een verdwijnpunt, een slokop en een simulacre. Al die vergelijkingen kloppen ook, ergens. Zeg, een positie tussen twee leugens in?

4.
In enkele bijdragen aan Mijn Amerika kom je dat hybride, dat ambivalente, die morele spagaat ook tegen. De eerste zinnen van Erwin Jans??? essay luiden veelzeggend: ???Ik schrijf het niet zonder enige g??ne, maar ik heb een foto waarop ik aangekleed sta als een Amerikaanse soldaat. Wat alles nog ongemakkelijker maakt, is dat ik de foto niet kan afdoen als een jeugdzonde.??? Ook Dirk van Weelden spreekt al vroeg in zijn bijdrage over ???een intense haat-liefdeverhouding??? met het land dat hem de wreedheid van de vrijheid toonde en besluit heel Amerikaans met een disclaimer. Ten slotte moet ook Lucas H??sgen toegeven dat hij als onafhankelijke West-Europeaan een rondje mee tolde in de molen van Amerika, en daardoor ???mede onderworpen [is] geraakt aan die ene fascinatie die als geen ander elke wereldburger wordt opgedrongen???.

5.
Drie van mijn favoriete essayisten die pakweg hetzelfde dubbele gebaar maken. Dat kan geen toeval zijn.

6.
Amerika is een monster waarvan we houden, dat we tegelijkertijd koesteren en verachten, dat ons zowel finaal aantrekt als de stuipen op het lijf jaagt. We schamen ons een beetje voor die liefde (want Vietnam, Irak, Guant??namo Bay ???), maar begrijpen evenzeer dat je soms een monster nodig hebt om andere beesten te verslaan.

7.
Iemand als Theodor W. Adorno besefte dit maar al te goed toen hij als balling in de Tweede Wereldoorlog de samenhang overpeinsde tussen het Amerikaanse kapitalisme en de ellende in Duitsland. Tegelijkertijd koesterde hij een stille bewondering voor het land dat hem onderdak bood en waarin hij onder comfortabele omstandigheden kon werken.

8.
Neem aforisme 28 uit zijn Minima Moralia, naar goed adorniaans gebruik perfect tweeslachtig en enigszins apocalyptisch geformuleerd:

       Paysage. ??? Der Mangel der amerikanischen Landschaft ist nicht sowohl, wie die
       romantische Illusion es m??chte, die Absenz historischer Erinnerungen, als da?? in ihr die
       Hand keine Spur hinterlassen hat. Das bezieht sich nicht blo?? auf das Fehlen von ??ckern,
       die ungerodeten und oft buschwerkhaft niedrigen W??lder, sondern vor allem auf die
       Stra??en. Diese sind allemal unvermittelt in die Landschaft gesprengt, und je glatter und
       breiter sie gelungen sind, um so beziehungsloser und gewaltt??tiger steht ihre
       schimmernde Bahn gegen die allzu wild verwachsene Umgebung. Sie tragen keinen
       Ausdruck. Wie sie keine Geh- und R??derspuren kennen, keine weichen Fu??wege an ihrem
       Rande entlang als ??bergang zur Vegetation, keine Seitenpfade ins Tal hinunter, so
       entraten sie des Milden, S??nftigenden, Uneckigen von Dingen, an denen H??nde oder deren
       unmittelbare Werkzeuge das ihre getan haben. Es ist, als w??re niemand der Landschaft
       ??bers Haar gefahren. Sie ist ungetr??stet und trostlos. Dem entspricht die Weise ihrer
       Wahrnehmung. Denn was das eilende Auge blo?? im Auto gesehen hat, kann es nicht
       behalten, und es versinkt so spurlos, wie ihm selber die Spuren abgehen.

9.
Een voorbijrazend oog? Een voortijlend oog? Een zich haastend oog dat tevergeefs alle beelden probeert te registreren? Nee, ik scheurde nooit in een auto door het Amerikaanse landschap. Alle beelden zijn tweedehands.

10.
Kun je verliefd worden op een land zonder er ooit geweest te zijn?

11.
Zeg eens ???

12.
In haar korte verhaal ???Amerika bij traktaat??? schrijft Ingrid Hoogervorst: ???Het is moeilijk na te gaan waar je je eerste beelden van Amerika vandaan haalt.??? Haar tableau bevat nochtans: whiskey slorpende rednecks, aftandse pick-ups, stoffige, onverharde wegen en zwembaden waarin alleen blanken mogen zwemmen, mits ze een badpak dragen (ook de kinderen). Amerika is een schitterend clich??.

13.
Waar ik mijn allereerste Amerikaanse beelden vandaan haalde, weet ik niet meer. Wel weet ik dat mijn passie voor Amerika minstens terugvoert tot mijn basisschooltijd. Zo herinner ik mij hoe ik de Amerikaanse presidentsverkiezingen van 1988 op de voet volgde. Het was naar verluidt een dirty campaign met als voornaamste kemphanen vicepresident George H.W. Bush en zijn democratische tegenstrever Michael Dukakis (bijgenaamd ???Zorba the Clerk???). Ik mocht van mijn ouders tot laat opblijven om de bekendmaking van de verkiezingsuitslagen op televisie te zien. De beelden beklijfden: de hero??sche speeches van de presidentskandidaten, het gejuich en applaus van hun aanhangers, de bontgekleurde vlaggetjes en campagneborden, de ballonnen en confetti. Zo zien beloftes eruit, begreep ik toen.

14.
En natuurlijk het vreemd-mooie Engels: running mate, swing state, Super-Duper Tuesday ???

15.
Overigens: ???passie??? hier zowel in de profane als de religieuze betekenis van het woord. Tegelijkertijd een liefde en een lijdensweg dus. Dat laatste klinkt pathetisch, maar wie tijdens de regeerperiode van George W. al te gretig de loftrompet stak over het land waar de mogelijkheden onbegrensd heten, had nogal wat uit te leggen. Of ik Noam Chomsky, Michael Parenti en William Blum soms niet gelezen had? Lieten zij ons niet de ware, schurkachtige gedaante van Uncle Sam zien? Terechte vragen natuurlijk. Maar dat de scherpste en fundamenteelste kritiek op het Amerikaanse imperialisme vaak afkomstig is van de Amerikanen z??lf, blijkt sommigen jammerlijk te ontgaan.

16.



George W. tot tweemaal toe geschoend (size 10) door Moentader al-Zaidi: ???Dit is je afscheidskus, jij hond!??? Liet deze Iraakse journalist zich inspireren door shoe bomber Richard Reid?

17.
Ontevreden?
Wij demonstreren ons recht om te demonstreren.
Grapje. Tolde u om uw as? Elke revolutie begint
met een grap. Amerikanen beseffen: de waarheid
bezet drie stoelen. Voor een optocht zijn slechts
twee mensen nodig. De zomer vermenigvuldigt,
alles. Wij volgen u. Maar bent u goed verzekerd?
De mythe van een kern bepaalt onze marsrichting.
Niemand verbrandt een vlag, de pop blijft intact,
u schreeuwt alleen maar brand als u zeker weet
dat u het vuur niet kunt blussen.

18.
Ga maar na.
Een zomer van feiten strekt zich voor ons uit.
Amerikanen glanzen als badges. Zij genieten
van hun aanwezigheid in de woestijn, mogelijk.
Zand vertraagt het denken, het zonlicht schuift
onder de oogleden. Wij moeten u waarschuwen:
een gedicht is geen verbanddoos, blaren spellen
de huid. Het is altijd tijd om ervandoor te gaan.
Blijft u? Deze ochtend is een blinkende keuken.
De zon snuffelt aan een lichaam: dit licht is goud
waard in Hollywood. Wij rekenen met u mee.
(Brult de MGM-leeuw nog steeds?) Ja, u rookt,
u ruikt naar alle bosbranden uit de geschiedenis
die wij ooit aanstaken.

19.



Bij deze wereldberoemde omhelzing moet ik altijd denken aan het gedicht ???Bukshag??? van Anneke Brassinga waarin ze schrijft: ???machtig als Castro???s bolknakken, // stinkstokken! O, o krom te moeten gaan / bij al die goten, dorstend, grondelend naar / van al die morse eindjes het begin.??? De vrouw in de linkerbenedenhoek schiet iets te binnen dat van belang kan zijn.

20.
Erwin Jans schrijft: ???Amerika is voor mij wezenlijk opsomming, veelheid, uitgestrektheid, mogelijkheid. Misschien zou dat de eerlijkste manier zijn om iets over Amerika te zeggen: lijsten maken.???

21.
Amerika een reeks nevengeschikte lijstjes? Dirk de Schutter lijkt hem gelijk te geven, en doet een greep in de letterbak van zijn herinneringen. Zijn mnemonische encyclopedie voert van Woody Allen tot zionisme (of Zorro).

22.
Zelf zou ik besluiten met Louis Zukofsky die ons meteen cyclisch terugvoert naar zijn epische, muzikale gedicht ???A???, een tekst van maar liefst achthonderd pagina???s, gearrangeerd in vierentwintig delen, die geldt als grote inspiratiebron voor de L=A=N=G=U=A=G=E-dichters. Sla The L=A=N=G=U=A=G=E Book van Charles Bernstein en Bruce Andrews er maar op na. Daarin staan maar liefst vier ???readings??? van Zukofsky???s werk, alleen Gertrude Stein kreeg meer respons.

23.
Over Gertrude Stein gesproken. Hoewel ze haar land al op negenentwintigjarige leeftijd verliet om in Frankrijk te gaan wonen (zodat ze zich kon omringen met ???people who don???t know English???), en slechts eenmaal terugkeerde, bleef ze door en door Amerikaanse. Ze verloor nooit haar onmiskenbaar Amerikaanse accent en manieren en bleef haar vaderland tot aan haar dood met een mengeling van enthousiasme en nieuwsgierigheid volgen. Ze heeft over vrijwel alle facetten van haar land geschreven ??? over treinstations, brievenbussen, boerderijen, steden, warenhuizen, supermarkten, drogisterijen, het landschap, het eten, de taal, de idee??n ??? En dat deed ze op een volstrekt eigenzinnige wijze die volgens een criticus zelfs ???restores your American soul???. Ze schreef niet alleen over haar land, maar ook over de Amerikanen zelf. Als mentor en gids van de zogeheten Lost Generation ontving ze in haar huis aan de Parijse rue de Fleurus 27 grootheden als Ernest Hemingway en F. Scott Fitzgerald. En tijdens de Eerste Wereldoorlog en Tweede Wereldoorlog trok ze veel op met de Amerikaanse soldaten. Ik haal deze informatie uit het prettige boekje Gertrude Stein???s America (1996), samengesteld door Gilbert A. Harrison, een van Steins uitgevers. Hij verzamelde allerlei fragmenten uit haar essays, romans, toneelstukken, gedichten, lezingen en interviews waarin Steins liefde voor haar geboorteland schitterend tot uitdrukking komt.

24.
Mooiste citaat: ???What is the United States of America. It is not a country surrounded by a wall or not as well by an ocean. In short the United States of America is not surrounded.???

25.
Nog een mooiste: ???In America they want to make everything something anybody can see by looking. That is very interesting, that is the reason there are no fences in between no walls to hide anything no curtains to cover anything and the cinema that can make anything be anything anybody can see by looking. That is the way it is.???

26.
Er moeten meer dichters op mijn lijstje: Bruce Andrews, Rae Armantrout, John Ashbery, Charles Bernstein, Tina Darragh, Rachel Blau DuPlessis, Renee Gladman, Lyn Hejinian, Susan Howe, Rachel Levitsky, Michael Palmer, Bob Perelman, Leslie Scalapino, Ron Silliman, Barrett Watten ??? Hoewel het werk van deze dichters onderling sterk verschilt, schrijven ze allemaal vanuit het besef dat er niet zoiets bestaat als ???de Po??zie???, maar dat po??zie voortdurend opnieuw moet worden uitgevonden, onttrokken aan het proza van de wereld.

27.

       I met in Mesilla
       The Cautious Gunslinger
       of impeccable personal smoothness
       and slender leather encased hands
       folded casually
       to make his knock.
       He would show you his map.

Zo begint het fenomenale gedicht Gunslinger van Edward Dorn, dat wat mij betreft thuishoort in het rijtje Amerikaanse meesterwerken waartoe bijvoorbeeld ook Leaves of Grass van Walt Whitman, The Maximus Poems van Charles Olson en Howl van Allen Ginsberg behoren. Je zou Dorns gedicht een anti-epos kunnen noemen over de mythes van het wilde Westen, een trip (ook letterlijk: elk van de vier ???boeken??? is gewijd aan een bepaalde drug) door filmset Amerika, een hyperbolische allegorie van de samenleving, een queeste naar de mysterieuze ???inscrutable Texan named Hughes??? ??? Het is een van de grappigste gedichten die ik ken. Dorn maakt vrolijk komaf met allerlei academische reductionistische clich??s en hooggestemde filosofie. In haar inleiding schrijft Marjorie Perloff terecht: ???In the end, Slinger is perhaps best understood as a poetic Sourcebook on postmodern discourses ??? the discourses of atomic science and cybernetics, pop song and media-speak, Heideggerianism and high finance.???

28.
Hoe kijken Nederlandstalige dichters tegen hypermacht Amerika aan, het land van helden en handelaren dat zo bepalend is voor onze West-Europese cultuur? Richten zij de mythe op of juist te gronde? Onomwonden roept Atte Jongstra ons toe: ???Amerika!, ik loop niet zo hard naar uw / wereld van aan bumpers bungelende / plastic balzakken???. Arjen Duinker dicht in de enige juiste landstaal: ???Her name is a story / Her name yes is a story???. En Astrid Lampe laat een imposant staaltje ???American Writing??? zien: ???dat elke wolkenkrabber een boud statement is trok Deborah in twijfel / ernstig in twijfel???.

29.
Mijn Amerika bestaat uit gedichten, essays, verhalen, anekdotes, pamfletten, traktaten, wetteksten, reclameslogans, filmdialogen ??? alles in de maalstroom van het Imaginaire.

30.
In hun inleiding bij de monumentale, vuistdikke Amerikaanse literatuurgeschiedenis A New Literary History of America (2009) (zie ook: http://newliteraryhistory.com) schrijven redacteurs Greil Marcus en Werner Sollors:

       A New Literary History of America begins early in the sixteenth century; the nineteenth
       and twentieth centuries dominate the story it tells, and this is the story of a made-up
       nation that in many ways preceded its society. Its literature was not inherited but
       invented, as if it were a tool or a machine, and discovered, as if it were a gold strike or the
       next wonder of the Louisiana Purchase. No tradition has ever ruled; no form has ever been
       fixed; American history, literary, social, political, religious, cultural, and technological,
       has been a matter of what one could make of it, and of how one got across what he or she
       meant to say to his or her fellow citizens, as they no less than the speaker struggled to
       define themselves as individuals, and as part of a whole.

Ook in dit DW B-dossier wordt Amerika opnieuw in teksten uitgevonden, opgetrokken uit het geschreven woord.

31.
Wie houdt er van westerns?

32.
Slavoj ??i??ek steekt zijn hand op. Ik lees in De politiek van het genot. Gesprekken met ??i??ek (2005, vertaald door Johan Schokker):

       [I]k denk dat we de westerns geenszins moeten afdoen als een soort van Amerikaans
       ideologisch fundamentalisme. Integendeel, ik geloof dat we meer en meer behoefte hebben
       aan deze hero??sche houding. Daarom zou er na het deconstructivisme en de aanvaarding
       van de radicale contingentie niet een universalistisch ironisch scepticisme moeten
       komen, waarbij iedere keer dat je je voor iets engageert, je ervan bewust moet zijn dat je je
       nooit volledig engageert. Nee, ik geloof dat we de notie van een volledig engagement
       moeten rehabiliteren en daarmee de moed om risico???s te nemen.

33.
Eerste reflex. Waarom zouden engagement en ironie per se elkaars tegenpolen zijn?

34.
Tweede reflex. In zijn ???essay over het absurde???, De mythe van Sisyphus, stelt Albert Camus dat de filosofie maar ????n werkelijk serieus probleem kent: de zelfmoord. Hij verwacht van filosofen dat ze zich buigen over de vraag naar de zin van het leven. Sterker, zijn stellige toon doet vermoeden dat het niet enkel voor de wijsbegeerte bovenaan op het lijstje staat, maar voor de mensheid tout court. In het licht van ??i??eks rehabilitatie van grote woorden als vastberadenheid, moed en heldendom moeten we misschien een tweede kernvraag opwerpen: ben je bereid om je leven te riskeren voor de Ander? Wat doe je als de Ander op straat in elkaar geslagen wordt, bloed spuugt en vanuit zijn diepste wezen om hulp schreeuwt? Ben je dan voldoende held om ertussen te springen? Maakt je ??ber-ich zich breed genoeg om de agressor uit te schakelen en je te bekommeren om het slachtoffer?

35.
Terug naar de cowboys, naar de mythe van de prairie, naar een stadje genaamd Big Whiskey:

       A plague on you. A plague on the whole stinking lot of ya, without morals or laws. And all
       you whores got no laws. You got no honour. It???s no wonder you all emigrated to America,
       because they wouldn???t have you in England. You???re a lot of savages, that???s what you all
       are. A bunch of bloody savages. A plague on you. I???ll be back.

Aan het woord is English Bob, de patriottische moordenaar uit een van mijn favoriete westerns, Unforgiven (1992). Hij articuleert hier een fijn lesje vulgaire sociologie waarin het verschil tussen oude en nieuwe kolonialisten (die meer op wilden lijken) eens stevig wordt aangezet: de ultiem geciviliseerde Engelsman versus de barbaarse, ongeschoren Amerikaan die elk moreel besef ontbeert, en slechts volhardt in zijn eigen Zijn. Dat Bob zijn tirade anachronistisch besluit met d?? slagzin van Arnold Schwarzenegger, die zich als gouverneur van Californi?? mordicus een voorvechter van de doodstraf betoont, maakt deze sc??ne voor mij helemaal onontkoombaar.

36.



Maak kennis met William ???Bill??? Munny, een authentieke (zij het gepensioneerde) premiejager uit het Westen, die zichzelf graag in de drank zet maar onmiskenbaar een vaste hand van schieten heeft. ???I???ve killed women and children. I???ve killed just about every thing that walks or crawled at one time or another.??? Waarvan akte.

37.
In De hartslag van de wereld (2005, vertaald door Walter van der Star) zegt Alain Finkielkraut:

       Al vinden we de veroveraarsmentaliteit nog zo verwerpelijk, al bestrijden we de innerlijke
       demonen die met wilde fantasie??n voedsel geven aan onze achterdocht tegenover de
       Ander, ook de Ander is niet altijd onschuldig, het domein van het anderszijn wordt niet
       uitsluitend bevolkt door de onderdrukte en de weerloze, en er bestaat niet
       noodzakelijkerwijs een oorzakelijk verband tussen het geweld dat wij uitoefenen en de
       vijandigheid waarop wij stuiten. Ondanks Hobbes, ondanks Voltaire, ondanks de
       vermoeidheid van Europa en de verburgerlijking van de democratie??n, hebben we nog
       steeds niet afgerekend met de oude kwestie van het heldendom.

Tja, wat moeten we aan met dat heldendom, als we spreken over the land of the free and the home of the brave? Drukt dat stoffige samengaan van vrijheid en hybris niet perfect de essentie van het Amerikaanse project uit?

38.
Ergens aan het eind van zijn 9/11-gedicht ???Unflinching incomprehension??? vraagt Charles Bernstein zich af: ???The question isn???t is art up to this but what else is art for???? Natuurlijk zijn er nog wel meer taken voor de kunst te bedenken, maar bijvoorbeeld als kritisch-creatieve reflectie op de mediarepresentaties van de aanslagen op de Twin Towers (???These vast and hollow trunks of steel???) en de nasleep daarvan kan de kunst zeker een rol spelen.

39.
Was het maar waar.
Licht ketst af. Amerikanen glimmen als stickers.
Kijkt u zelf maar. Ook bij zomerse temperaturen
spreekt de vorm van uw lichaam voor zich. Goed.
Beschrijf dorst als een glas water dat ineens omvalt.
Het vermoeden groeit: iemand wil u weg hebben.
De hitte bewaart een metafoor. Dat is geestelijk.
Een vlag verscheurt zich in de wind, zand waait
tegen de tent, wij horen verhalen van de overkant.
Ooit zal de woestijn u verzwelgen en uitspugen
op de kust van Amerika.

40.
Dat is niet om te lachen.
Een ademrood cameraploegje schoudert in beeld,
uit beeld. Onmogelijk hem nu nog weg te denken
als een modderspat op uw oogbal, een insect op de lens.
Details zijn nooit klein. Zet er muziek onder en alles
krijgt betekenis. Aan het wateroppervlak komen
idee??n, onderzee??rs: voor ons, om te laten zinken.
Wij weten waar u zich bevindt. Een trosje luchtbellen
verraadt uw positie. Het badwater koelt steeds sneller af.
Geen idee wat wij op de bodem zullen aantreffen:
een vogel of een vis. Een hand zwaait voor de camera.
Dit is groter dan het leven, de beelden bewijzen het.
Buiten is Amerika.

41.
Als dat maar goed afloopt.
E??n boom is genoeg voor een schuilplaats maar in een bos
kunt u meer betekenis kwijt. Of er iemand op zo???n schaal
kan nadenken? (Niet alle vragen zijn strikvragen, toch?)
De zon vult het huis, een essentie glimt in uw achtertuin.
De context constitueert: onze gedichten zijn altijd op maat.
De cameraman knikt. Het applaus past binnen het kader.
Schitterend ritme! Maar hebt u de wereld ook veranderd?
Wij vragen het de Amerikanen. Zij weigeren te twijfelen.
Onthoud: de lucht, dat is een oceaan. Een geeuw ontsnapt,
ternauwernood. Cameraploegen filmen elkaar urenlang.
Amerika begrijpt dat.

42.
Even serieus.
Uw identiteitskaart verloopt bijna. Gelukkig zijn wij
allemaal Amerikanen. Een grote glimlach verschijnt.
Het is uw groeilogica! Wij kunnen alles herbouwen,
zelfs betekenissen. Gejuich past binnen het verband.
Zeg eens: Massachusetts. Doemen er heuvels op?
Amerikanen met hun zekerheden. Nooit aarzelen zij.
Idee??n werpen schaduwen. Het ritme verbreidt zich.
Zinnen krullen op naar het zonlicht. Wie luistert er?
Wij hopen Amerika. Het is de schaal die u opwindt
en de camera???s eromheen.

43.
Het verhaal gaat verder.
De wereld is compleet. Wij hebben Amerikanen nodig
om bomen te bewonderen. Zij laten zich niet afleiden
door de algebra van vogels. Zo zijn de Amerikanen!
Zeg eens: Minneapolis. Begint het water te stromen?
Volgende vraag. Op bewolkte dagen is het moeilijker
om na te denken. Is dat een propositie van de mist?
Nee, er is niets wat de zon niet kan verduidelijken:
bomen gooien vogels over, golven wisselen vissen uit.
Dat zijn de producten van de wereld. Re??el en tastbaar.
Let maar niet op de rommel. Wij ruimen het op, ooit.
Wij verwachten duizenden stofzuigers uit Amerika.

44.
Ik lees in De twintigste eeuw van Alain Badiou (2006, vertaald door Frans de Haan) en stuit op een passage over de Amerikaanse God. De Franse filosoof (die volgens ??i??ek overigens verzot is op westerns, omdat dat genre voor hem de moed thematiseert) stelt dat we alleen dankzij het Goede (dus niet het Ware) God kunnen benaderen:

       Wat heel dicht bij de Amerikaanse God staat, die zo vaag is dat Hij geen andere
       verkoopbare kenmerken heeft dan het dekken van het aanmatigende humanisme van de
       ???rechten van de mens??? en van de ???democratie???. God, wiens nationale functie alleen hierin
       bestaat dat Hij de humanistische militairen zegent die worden ingezet voor het
       bombarderen en overrompelen van barbaarse gebieden. Daarbuiten bestaat slechts zijn
       priv??functie: de brave huisvaders zegenen.

45.
Hoe zit dat eigenlijk met die Amerikaanse God? De achterbakse, laffe, hebzuchtige, schietgrage bandiet Tuco (Eli Wallach) in The Good, the Bad and the Ugly (1966) mag in onnozelheid jubelen: ???Hurrah! Hurrah for the Confederacy! HURRAH! Down with General Grant! Hurrah for General??? What???s his name? Lee! LEE! Ha ha. God is with us because he hates the Yanks too. HURRAH!??? Blondie (Clint Eastwood) spuugt op de grond en zegt: ???God is not on our side because he hates idiots also.??? Op dat moment onthult de bevelhebber van de cavaleriepatrouille die ze net hebben ontmoet zijn veel te blauwe uniform ???

46.
Mijn Amerika bestaat ook uit songteksten: ???Born in the U.S.A.??? van Bruce Springsteen, ???Living in America??? van James Brown, ???Kids in America??? van Kim Wilde, ???This Is Not America??? van David Bowie enzovoort. Steeds als ik een titel intyp, verspringt het refreintje in mijn hoofd. Zou de lezer dat tijdens zijn lectuur ook ervaren? Of gebeurt dat alleen omdat ik nu die vraag stel?

47.
Tom van de Voorde schrijft over americana en de (muzikale) geschiedenis van links in Amerika. Hij werpt een handje interessante vragen op. Schuilt er een marxistische boodschap in de inaugurele viering van Obama? Fungeert de bij Amerikaanse popmuzikanten tegenwoordig weer zo populaire baard als een icoon van het protest tegen het kapitalisme? En hoe hangen lifestyle en economie eigenlijk met elkaar samen?

48.
Dollartekens?

49.
Na het kassagerinkel klinkt steevast op: ???Have a nice day, Sir.??? Misschien is die befaamde Amerikaanse oppervlakkigheid niets anders dan een vorm van beleefdheid die Nederlanders nog maar zelden kunnen opbrengen.

50.
Amerika breidt zich uit, Amerika breidt zich uit.