Op deze pagina's is het archief van DW B terug te vinden. Voor de actuele website ga naar: http://www.dwb.be

Het zwetende, goddeloze, veelsoortige

Verschenen in: Jazzz
Auteur: Koen Peeters

In een Brusselse wijk waar de huizen leken op galjoenen en oceaanstomers, aangemeerd in overdadige tuinen, haalde een oude man in vuurrode, getailleerde debardeur neuri??nd de post uit de brievenbus. Zijn gezicht was wijd en vol. Hij had kleine, spiedende oogjes. Moeizaam maar goedgemutst zette hij stappen, in een vreemde, te losse broek. Hij keek even de briefwisseling in en keerde terug naar zijn grote huis. Ik volgde hem.

Het huis was iets tussen een woonhuis, een stapelplaats en een museum in. Beneden had hij lege, kale vergaderruimtes en een binnenzwembad. Daarboven was zijn bureau met grote leren chesterfields rond een vintage open haard. Tussen de traphal en de door hem bewoonde verdiepingen waren grote ijzeren tralies. Ook de buitenramen waren betralied. Overal in zijn huis: Afrikaanse objecten.

Ik snoof de indringende geur van leer.

In het midden van de woonkamer stond een groot Congolees beeld, dat hij tante Germaine noemde.

            ???Telkens als een nieuwe chef werd aangesteld???, zei Maurice, ???moest het oude beeld feestelijk worden vernietigd. Maar de vorige twee keren sloeg de bliksem in tijdens de destructie van het beeld, en dat had de dorpsbewoners bang gemaakt. In ruil voor sigaretten kreeg ik het oude beeld.???

            Nieuwsgierig raakte ik het houten hoofd van Germaine aan, maar Maurice pakte mijn bovenarm vast.

???Ne touchez pas???, beval hij snel.

Tussen de Afrikaanse museumobjecten stonden ook Brusselse erfstukken, afkomstig van zijn rijke familie. Zijn vader was handelsrechter geweest. Met beide ouders had hij zijn hele leven lang afschuwelijke ruzie gemaakt, bekende hij. ???Ik was een rebel, een beeldenstormer. Daarom verzamel ik hier nu maskers, fetisjen en wapens.???

Maurice sprak in lange, ingewikkelde zinnen, en ik verstond niet altijd zijn literaire, wapperende Frans.

Als kind had hij in de oorlog vreemde dingen meegemaakt, zei hij. In de Brusselse straten werden Joden verplicht publiek hun geslachtsdeel te tonen. Wanneer het bleek dat zij besneden waren, werden ze uitgelachen. Hij had die vernedering zien gebeuren, vertelde hij.

We gingen zitten in de chesterfields.

Ik gaf hem het pakketje dat hij nu traag van zijn verpakking ontdeed. Er zat het boek Les soci??t??s secr??tes chez les Bayaka in, van de jezu??et Plancquaert. Ik had dat boek aangeboden via e-Bay en hij had het gekocht. Ik had beloofd het hem snel aan huis te brengen.

Afwezig keek Maurice door de tralies naar buiten. Hij woonde alleen, zei hij, had geen vrouw of kinderen. Hij vroeg of ik snel iets mee at, dan toonde hij me ook even zijn collectie. Ik zei ja. Hij had Lumumba persoonlijk gekend, hij had het scoutisme in Congo gelanceerd in 1958. Hij zei: ???Als jongeman heb ik begrepen dat ik elders volwassen moest worden.???

???Het is de liefde???, zei hij aarzelend, zacht tikkend op mijn voorarm. ???Het is een argeloze bedrijvigheid die ik vergelijk met sneeuw. Zuiver gesmolten ijs, maagdelijk wit, en tegelijk dooiwater. Het is grijze modder die ons bevuilt en verkilt.???

            Ik begreep het: misschien was Maurice ooit naar Afrika gegaan omdat ginds minder hinderlijke toeschouwers rondliepen. Maar die tijd was intussen lang voorbij, en vandaag was Maurice oud en vooral rijk achtergebleven, in deze residenti??le deelgemeente van Brussel met een buitenissige etnische collectie. Tegelijk viel me op dat het keukentje van Maurice klein, zelfs armoedig was. Zijn slaapkamer was slechts een eenpersoonsmatras op de grond, tussen de boekenkasten in zijn kantoor, met daarbovenop massa???s grote maskers.

 

Het vervolg van deze tekst lees je in de papieren versie van DW 2015 5 Jazzz.