Op deze pagina's is het archief van DW B terug te vinden. Voor de actuele website ga naar: http://www.dwb.be

Onmogelijk scenario

Verschenen in: Onmogelijk scenario

Ik las het in een recensie: het verhaal, een onmogelijk scenario!

Ik hoorde het een vriend zeggen: mijn relatie, een onmogelijk scenario!

Ik hoorde het op de radio: Belgi??, een onmogelijk scenario!

Elke keer vroeg ik mij af: wat wordt er precies mee bedoeld? Wanneer noemen we een scenario onmogelijk? Waarom krijgt de uitdrukking vaak een pejoratieve connotatie? Als een scenario onmogelijk blijkt te zijn, is dat dan een reden om het af te schrijven? Moet er geen vrijplaats komen in onze literatuur, een toevluchtsoord voor alle scenario???s die nooit de werkelijkheid kunnen halen

Gedreven door die vragen vroeg ik een paar schrijvers om een onmogelijk scenario te schrijven.   Ze kregen de vrijheid om zowel het begrip  ???scenario??? als  ???onmogelijk??? op een hoogsteigen manier te interpreteren. Ik gaf hun ook een aantal regels mee (gedeeltelijk gebaseerd op http://www.tekstblog.nl, van de Vrije Universiteit Amsterdam) die ze naar hartenlust konden hanteren, parodi??ren of negeren.

1) In een scenario staat hoe mensen en locaties eruit zien, wat mensen doen en wat er in beeld gebeurt, wat mensen zeggen.

2) Een scenario is opgedeeld in sc??nes. Een sc??ne is een eenheid in tijd en plaats en is in theorie op te nemen vanuit ????n camerapositie.

3) Een sc??ne begint met het noemen van de locatie en de lichtsituatie. Voor een sc??ne die zich binnen afspeelt, gebruik je ???INT???, voor een buitensc??ne gebruik je ???EXT???. Daarachter zet je de locatie (bijvoorbeeld ???tuin???), en daarachter ???nacht???, ???dag??? of ???schemer???.

4) Bepaal de toon van je film. Is de spreekstijl formeel of informeel? Serieus of humoristisch? Gericht op jongeren of op een oudere doelgroep? Als je een keuze hebt gemaakt, zorg dan dat je de gekozen toon de hele film blijft gebruiken.

5)  Een scenario moet goed leesbaar zijn, dus voorkom lange blokken tekst en gebruik veel witregels. Bij het schrijven van je script moet je in de gaten houden dat de tekst uitgesproken wordt. Het is dus anders dan geschreven taal. De kijker kan de uitgesproken tekst niet teruglezen en deze moet daarom direct begrepen worden. Regels hierbij zijn:

gebruik korte en actieve zinnen;

vermijd tussenzinnen en tangconstructies;

vermijd vreemde woorden en jargon.

6)   Zorg dat er ten minste een heel knap meisje in het verhaal voorkomt.

De opdracht genereerde heel verschillende teksten. De Nederlandse Dick Tuinder en de Zuid-Afrikaanse Aryan Kaganof, twee filmscenaristen, schreven elk een scenario dat vormelijk op een echt filmscript lijkt, maar inhoudelijk zo weinig realistisch is dat het elke mogelijke cineast buiten spel zet. Ook Hanneke Hendrix, die eerder al scenario???s schreef voor het Nederlandse  Productiehuis De Hoorspelfabriek, liet haar fantasie de vrije loop en schreef met ???Onland??? een hoorspel-scenario met in de hoofdrol een paragnost die de grenzen van het mogelijke opheft.

Delphine Lecompte en Bernhard Christiansen schreven, met hun grote hang naar het absurdisme, scenario???s die alleen kunnen plaatsvinden in de mentale ruimte. Te gek voor woorden. Of nee, eerder: te gek, en dus misschien alleen voor woorden.

Rebekka de Wit en Frank Keizer trokken gretig aan de vormelijke grenzen van het genre.  De Wit schreef een po??tisch stuk proza, dat lijkt geschreven vanuit een streven om, in de voldongenheid van het leven, nieuwe mogelijkheden in kaart te brengen. Keizer presenteert een proza??sch gedicht, waarbij hij het onmogelijke scenario ziet als ???de erkenning van de vormloosheid van het leven???.

Leentje Vandenbussche en Rozalie Hirs ten slotte cre??erden elk een tekst die zich kan aandienen als partituur. Vandenbussche onderzoekt, met haar oplijsting van reguliere werkwoorden, de mogelijkheden van wat wij binnen de grenzen van onze taal kunnen beweren.  Hirs onderneemt met haar libretto een ultieme poging de onmogelijkheden in meertalige communicatie op te heffen.

Zo staat dit nummer bol van knotsgekke plots en eigenaardige scripts die met versierde haken en grote ogen aan elkaar hangen. Tussen die haken en ogen krijg je een glimp te zien van de bizarre geesteslandschappen van de schrijvers. ???Onmogelijk scenario??? bestaat uit twee moeilijk te defini??ren woorden, twee in se lege vaten die de schrijvers elk op hun manier vulden, lieten overlopen en met elkaar lieten communiceren.

Je zou deze bundel kunnen zien als een quarantaine vol teksten door vreemde hersenschimmen besmet.  Ze gedijen perfect in de taal en misschien moeten we ze daar ook laten. Maar, oh, wat zou het mooi zijn als een regisseur bij het lezen van deze teksten de wenkbrauwen fronst (hoezo, onmogelijk?) en zich uitgedaagd voelt om zo???n onmogelijk scenario toch te ??? wat dat dan ook moge betekenen ??? ???realiseren???.