Op deze pagina's is het archief van DW B terug te vinden. Voor de actuele website ga naar: http://www.dwb.be

Oog om oog. Rabih Mroués politiek van de opschorting

Verschenen in: De lente
Auteur: Erwin Jans

Terwijl een geweerschot weerklinkt, zien we een snelle reeks beelden van daken, balkons, muren, ramen en gebouwen. De beelden zijn gemaakt met een mobiele telefoon. Een onzichtbare, Arabisch sprekende man – de ‘cameraman’ – hijgt en zegt iets met een opgejaagde, nerveuze stem. Plots vindt het zoekende oog van de camera een sluipschutter die zich verbergt achter een muur. Het oog raakt de sluipschutter kwijt en probeert hem terug te vinden. De blik zoekt boven, beneden, links, rechts. Niks. Dan vindt het oog de sluipschutter opnieuw. Hij heeft nog steeds zijn geweer in de aanslag en vindt op zijn beurt het oog. Het oog beweegt niet, als versteend door wat het ziet. Een ogenblik lang kijken de twee mannen elkaar aan: de ene verscholen achter zijn camera, de andere verborgen achter zijn geweer. De sluipschutter richt en schiet. Het oog valt op de grond, naar het plafond toegekeerd. Wij zien wat het oog ziet. We horen een stem kreunen: ‘Ik ben gewond … Ik ben gewond …’ Dan valt het beeld weg. Complete stilte. Is de man dood? We weten het niet. De video duurt 1 minuut en 24 seconden. 
       
‘How could we read this video?’ Die vraag stelt de Libanese theatermaker Rabih Mroué in zijn ‘lecture-performance’ The Pixelated Revolution (2012). 1 Daarin wordt de hier beschreven video getoond. ‘How could we read this video?’ ‘We’ dat zijn de toeschouwers van de voorstelling. Mroué downloadde video’s van Syrische burgers van het internet, die ze vanaf het begin van de opstand hebben gemaakt, vaak met gevaar voor eigen leven. In een interview zegt hij dat het vertrekpunt van de voorstelling een opmerking was die hij van een van zijn vrienden hoorde. Die opmerking werd een van de openingszinnen van The Pixelated Revolution: ‘Syrians are shooting their own death.’ Het woord shooting krijgt hier het volle gewicht van zijn dubbele betekenis: ‘filmen’ en ‘schieten’. ‘How could we read this video?’ De analyse van het hoger beschreven beeld is complex. Want die impliceert niet alleen de relatie tussen de sluipschutter en de filmer. Ze impliceert ook degene die deze beelden op het internet heeft gezet. En ze impliceert de kunstenaar – Rabih Mroué – die de beelden in zijn voorstelling gebruikt. En die impliceert de toeschouwer die er vanuit een esthetische context naar kijkt.

 

Het vervolg van dit artikel lees je in DW B 2013 1 De lente.