Die Grenzen meiner Sprache bedeuten die Grenzen meiner Welt.
Ludwig Wittgenstein

In eerste instantie roept Ron Sillimans ???The Chinese Notebook??? reminiscenties op aan klassiekers als Pens??es van Blaise Pascal, Das Passagen-Werk van Walter Benjamin of Philosophische Untersuchungen van Ludwig Wittgenstein. Anders dan zijn geleerde voorgangers categoriseert de Amerikaan zijn sequenties niet als filosofie, maar als po??zie. De 223 genummerde thesen, hele en halve axioma???s, herinneringen, vragen, non sequiturs, wisecracks en ???zo is het???-uitspraken maken deel uit van een lang prozagedicht ??? dat zich formeel echter gemakkelijker laat inschrijven in een filosofische dan in een literaire traditie. In noot 13 lezen we: ???Ik zal niet betwisten dat deze vorm een andere traditie heeft, Wittgenstein enz., dan die waarbinnen ik hem presenteer. Maar wat is de impact ervan op de traditie waarbinnen ik hem presenteer???? Behalve naar filosofie (in de eerste plaats inderdaad Wittgenstein) en po??zie (vooral de moderne Amerikaanse po??zie, de Black Mountain poets, Robert Grenier, Robert Duncan) verwijst Silliman ook regelmatig naar de schilderkunst. Vooral in de beweging van het Abstract Expressionism vindt hij verwantschappen. Wie al die verwijzingen optelt, kan al zien welke kant Silliman opgaat, met alle radicale gevolgtrekkingen van dien. In de schatkamers van www.ubu.com (waarop ???The Chinese Notebook??? integraal te vinden is) vonden we een citaat dat het notitieboek van een literaire context voorziet:

      [???] ???The Chinese Notebook??? has become a key text for   Language
       writers, being part manifesto for a deterritorializing and reference-
       troubling aesthetics and part meditative and procedural exercise,
       forming an important bridge between New American poetics
       of the ???daily??? (think Creeley, Kyger, Ginsberg) and the hardcore
       constructivism of Language writers like David Melnick and Barrett
       Watten.

Als bewonderaars van Silliman zullen we deze schrijver niet tegenspreken, maar ook met wat meer kritische distantie moeten we hem gelijk geven. De oprichters van het tijdschrift L=A=N=G=U=A=G=E, Charles Bernstein en Bruce Andrews, wilden niet van een strak omkaderd programma weten. Hun periodiek moest een ???spectrum of writing??? zijn dat ???places its attention primarily on language and ways of making meaning??? en ???takes for granted neither vocabulary, grammar, process, syntax, program or subject matter???. Vanuit een verwante visie op literatuur droeg Silliman geregeld bij aan dit tijdschrift. En na verloop van tijd groeide hij zelfs uit tot een van de belangrijkste exponenten van deze Language School. Voorts zien we een paar (stippel)lijntjes lopen naar nieuwe dichtersgeneraties, zoals de flarfisten of Google sculptors, die leerden schrijven in een wereld die door de komst van nieuwe media als e-mail, sms, chatrooms en blogs tot louter tekst gereduceerd lijkt. Wat dichter bij huis kunnen we denken aan meer impliciete ???taaldichters??? als Alfred Schaffer, Samuel Vriezen en de betreurde Jeroen Mettes. Ook hun werk zou wel eens vruchtbaar kunnen worden benaderd aan de hand van de Chinese notities van Ron Silliman.

Noot
1. Met dank aan Ron Silliman, die onze vertaalvragen uitgebreid en met de snelheid van het licht wilde beantwoorden.