Beste lezers,

Bevinden we ons met de roep naar meer ???werkelijkheid??? in de kunst, en de ???terugkeer??? van ethische en maatschappijkritische kwesties in de literatuur opnieuw in het gebied dat Paul van Ostaijen smalend ???buiten-lyrische hogeborst-zetterij??? noemde? Ik denk het niet. De samenstellers van het nummer over ???engagement???, Patrick Bassant en Kurt Snoekx, verkozen al snel de titel ???De bloemen???. Nu roept die titel enkele maatschappelijke revoluties op, zoals de Anjerrevolutie in Portugal (25 april 1974), de rozenrevolutie in Georgi?? (november 2003) en de tulpenrevolutie in Kirgizi?? (februari-april 2005). Maar toch. ???Bloemen??? verwijzen ook naar schoonheid, vorm, taal, po??zie. In die zin is deze aflevering van DW B een bloem-lezing, een verzameling van wat men plukt op ???het bloembed van de werkelijkheid??? (Jan Lauwereyns).

Ik geef ter overweging enkele citaten van de laatste vijftien jaar van schrijvers en kunstenaars over genoemde kwesties, in omgekeerd chronologische volgorde.
Ivo Michiels: ???schreeuw hem creatief je opstand??? (in dit nummer).
David Van Reybrouck: ???Ik geloof niet in politieke kunst, al is elk handelen, en zeker het scheppen, politiek??? (dankwoord bij de Arkprijs voor het Vrije Woord, 30 april 2008).
Hugo Claus: ???Mijn engagement ligt in wat ik heb geschreven. Daar moet het bij blijven??? (HUMO, 25 maart 2008).
Jan de Cock: ???Wij zijn de riolering. Kunstenaars zorgen voor de doorstroom van toilet a naar wc b. Wij zorgen voor de ondergrondse organisatie tussen ons onderlinge denken??? (De Morgen, 22 maart 2008).
Erik Spinoy: ???Dit postmodernisme is affirmatief omdat het uit de these van de onbetrouwbaarheid van de representatie niet de conclusie trekt dat handelend optreden ??? engagement, om het ouderwets te zeggen ??? zinloos is omdat er niet meer zoiets is als een absolute waarheid waarop je je handelen kunt funderen. Precies het afwijzen van het essentialisme opent ruimte voor het handelen en dus ook voor ???politiek??? in alle domeinen??? (Po??ziekrant, nr. 4, 2000).
Stefan Hertmans: ???De megafoon vernietigt de boodschap van de kunst??? (De Standaard, 5 maart 1998).
Bas Heijne: ???Als je dat engagement wil noemen, dan is het engagement via de verbeelding, niet via de politiek. Het is een soort engagement dat bijna haaks staat op het teloorgegane engagement van de tendensroman, waarin de verbeelding in dienst gesteld werd van de politiek??? (NRC Handelsblad, 18 maart 1994).

Het ???engagement??? in de literatuur zal meerduidig en talig zijn, of het zal niet zijn.