Op deze pagina's is het archief van DW B terug te vinden. Voor de actuele website ga naar: http://www.dwb.be

De loopbrug is weg

Auteur: Erik Lindner

1. De poel
De centrale plek in de film Yoidore Tenshi (Drunken Angel) is een poel. Een vervuilde poel waarin bacteri??n leven, naast een markt waar een gangster de dienst uitmaakt. De gangster raakt gewond, hij moet een kogel uit zijn hand laten halen door de dokter die aan de overkant van de poel woont. De dokter drinkt graag en is te eerlijk, hij maakt ruzie met de gangster. Door het hoesten van de gangster merkt de dokter dat hij tbc heeft. Er ontstaat een wat agressieve vriendschap tussen de twee. De dokter is rechtdoorzee en heeft weinig respect voor de maffia, al mag hij wel graag aan drank worden geholpen. Hij is de dronken engel uit de titel. Hij vergelijkt de longen van de gangster met de poel. Meermaals staan de spelers aan de rand van het water. Op de poel staan schimmels en bellen.
      
Drunken Angel is de zesde film van Akira Kurosawa en werd gedraaid in 1948 in een kapot geschoten stad in Japan. Dat jaartal geeft de vertelling een grimmig realistisch tintje, zo kort na de bom op Hiroshima en de Tweede Wereldoorlog. Vier jaar later maakt Kurosawa Ikiru, zijn elfde film. Een groep vrouwen is dezelfde poel zat en komt klagen bij de gemeente. Aan het loket worden ze doorverwezen naar publieke werken, en vandaar naar de afdeling rioleringen, naar de afdeling stadsparken, de afdeling speelplaatsen et cetera. In een vlotte montage legt ambtenaar na ambtenaar uit waarom hun dienst niet verantwoordelijk is. De hoofdfiguur van deze film is Watanabe, een man die al dertig jaar lang alleen maar stempels zet en feitelijk niet leeft. Zijn melancholieke gezicht weet desalniettemin twee??nhalf uur de aandacht vast te houden. Bij hem wordt maagkanker geconstateerd en dat verandert hem. Ook al gaat dat proces traag, het vormt het leeuwendeel van de film. Na zijn dood blijkt dat de acceptatie van zijn ziekte hem strijdlustig maakte. Hij is de held van de vrouwen die protest tegen de poel opmaakten. Hij keerde zich, toen hij uiteindelijk zijn ziekte erkende, tegen de bureaucratie. Tijdens zijn crematie slaan zijn ambtenaren vele schoteltjes sake achterover. Zijn heldhaftigheid wordt met iedere opmerking duidelijker. ???Zelfs bij de gemeente werken verstandige mensen.??? Watanabe stierf schommelend in de sneeuw op de nieuwe speelplaats.

Films die een tijdsbeeld geven, hebben vaak iets hoekigs. Accatone (1961), de debuutfilm van Pasolini over een nietsnut in Itali?? die van de prostitutie van zijn vrouw leeft, is stekelig en ruw en minder gestileerd dan zijn latere films. De film is kaal en absoluut niet kunstzinnig. Het is een film die voor zichzelf spreekt en niet naar een bepaalde bestaande geschiedenis verwijst, hij toont alleen maar een rauwe werkelijkheid. Naked van Mike Leigh (1993) laat de bitterheid van de postpunkscene zien, het cynisme, de gevatheid, de humor, het pijnlijke overbewustzijn. Het is niet moeilijk om je in te leven in Naked, zeker niet vanuit de kraakbeweging van die dagen, de mentaliteit is hoogstens een stapje verder richting nihilisme. De woordenstromen van Johnny, gespeeld door David Thewlis, zijn vlijmscherp en lijken uit een meesterlijk scenario te stammen. Maar de film is gebaseerd op acteursimprovisaties, zoals vaker het geval bij Mike Leigh.


Lees meer in De bloemen.