Multatuli (Eduard Douwes Dekker, 1820-1887) schreef met Max Havelaar (1860) een van de beste romans uit de Nederlandse literatuur. In amper een maand tijd concipieerde Multatuli ergens op een tochtig zolderkamertje van een Brussels logement een totaalboek: tegelijkertijd een autobiografische roman, een essaybundel over maatschappelijke en politieke vraagstukken en een felle aanklacht tegen het koloniale beleid in Nederlands-Indi?? dat mishandeling en onderdrukking van ???de Javaan??? in de hand werkte. Als Max Havelaar laat de auteur zich van zijn beste, meest rechtvaardige kant zien, maar tegelijkertijd speelt hij de rol van Sjaalman, die de Droogstoppels verafschuwt. Aan het eind van het boek jaagt Multatuli deze romanfiguren echter hardhandig het boek uit om zelf het woord te nemen en de misstanden in Java aan de kaak te stellen.