1. Fundamentele democratie

Het onvoltooide draagt voor mij, in politieke zin, de naam fundamentele democratie. Dit begrip omvat de belofte van een principieel egalitaire samenleving. Een politieke ruimte die zich niet laat gijzelen door een monomaan of absoluut idee van een ???volk??? of een ???natie???, maar die de betekenis van gemeenschap steeds opnieuw ter discussie stelt. Een politieke ruimte waar meerderheden en minderheden gelijkwaardig zijn. Een politieke ruimte waarvoor wij geen vertegenwoordigers, geen onbekende en ongeliefde anderen die onze stem representeren hoeven aan te wijzen, maar een politieke ruimte waarin wij deze stem zelf proberen vorm te geven. Dat is het onvoltooide project van fundamentele democratie.
        In principi??le zin vraagt fundamentele democratie om niemands stem, omdat zij het steeds ???veranderende??? resultaat is van een veelheid aan conflicterende stemmen, die desondanks een gedeelde ruimte omvatten. Daarmee is fundamentele democratie nauwelijks verenigbaar met representatieve democratie, die de dictatuur van de meerderheid als uitgangspunt neemt ??? wat je ook een ???gematigd totalitarisme??? kunt noemen. Fundamentele democratie is daarentegen een beweging van waaruit begrippen als radicale transparantie, zelforganisatie en zelfrepresentatie tot hun uiterste onderzocht kunnen worden.
        De afgelopen jaren zijn de contouren van een internationale democratiseringsbeweging zichtbaar geworden, die het project van fundamentele democratie tot de kern van haar publieke experimenten heeft gemaakt. Van WikiLeaks tot de Spaanse ???15-mei???-protesten, van de internationale Occupy-beweging tot de door burgers herschreven IJslandse grondwet, en van de opkomst van de internationale Piratenpartijen tot de hackersgroep Anonymous. Die democratiseringsbeweging eist een politieke ruimte op die zich niet langer laat ???besturen??? door de veronderstelde ???redelijkheid??? en ???realiteitszin??? van onze politieke partijen en haar bankiers.
        Het is deze ???realiteitszin??? die van een substantieel gedeelte van de wereldbevolking eist om van minder dan een dollar per dag te leven. Het is aan de hand van deze ???realiteitszin??? dat wij Griekenland van haar eigen burgers weg laten kopen. Het is deze ???realiteitszin??? waarmee wij miljarden aan ???de Economie??? offeren in de hoop dat de grafieken op de beurzen vandaag omhoog gaan in plaats van naar beneden. Dit is een ???realiteitszin??? die mij niet ver af lijkt te staan van het werpen van naakte maagden in een vulkaan in de hoop dat een volgende oogst goed zal zijn.
        Onze huidige politiek en haar banken gebruiken deze ???realiteitszin??? als intimidatie om elk mogelijk verzet mee te bestrijden. Door ons de illusie voor te houden dat onze wereld al voltooid is, en de uitverkoop van publiek bezit niet meer voorstelt dan uitvoering van de clausules van een reeds collectief getekend contract waarmee wij deze wereld definitief aan haar managerspantheon hebben overgedragen.
        De ruimte die de internationale democratiseringsbeweging als fundamentele democratie opeist, wordt vanuit de vertegenwoordigers van de hierboven aangehaalde ???realiteitszin??? als utopisch afgedaan. Dat mag niet verbazen, aangezien deze beweging raakt aan de kern van de bestaande politieke en economische orde.

 Het vervolg van dit artikel lees je in DW B 2013 1 De lente.