Op deze pagina's is het archief van DW B terug te vinden. Voor de actuele website ga naar: http://www.dwb.be

Hoe ik enkele van mijn steden bouwde

Auteur: Bert de Muynck

???The really important facts were that spatial relationships had ceased to
matter very much
and that my mind was perceiving the world in terms
other than spatial categories. Place and
distance cease to be of much
interest. The mind does its perceiving in terms of intensity
of existence,
profundity of significance, relationships within a pattern.???
Aldous Huxley, The Doors of Perception

1
De architect en de schrijver hebben hun grip op de realiteit verloren. De mens leeft in een wereld van machines en idee??n, niet van architectuur en literatuur. De architectuur is in de laatste decennia het slachtoffer geworden van vastgoedontwikkelaars, politici en kunstenaars. Zij zien de architectuur als een doorgeefluik voor economische transacties. Architectuur is de uitkomst van een systeem dat drugs-, belasting-, prostitutie- en subsidiegeld moeiteloos witwast. De architectuur, een slachtoffer blakend van geil zelfvertrouwen, schikt zich schaamteloos naar de perverse verlangens van haar gijzelnemers.


2
Ik woon in een stad waar ik de taal niet begrijp en de mensen mij maar matig interesseren. Iedereen rochelt en versleept goederen. Deze stad ondergaat een intense transformatie. Ik ben een voyeur, geil op verandering, op het tentoonspreiden van het volledige spectrum van wat onder architectuur begrepen wordt. Enkele maanden geleden kreeg een kunstenaar in een Europese hoofdstad een smak geld om een machine in elkaar te knutselen die de metaaldeeltjes uit de hier vervuilde lucht filtert. Hij kwam tot de conclusie dat met het dagelijks verzamelde materiaal een eiffeltoren kon worden gebouwd. Zijn machine, zo stelde de kunstenaar, kon architectuur kakken. Het zou een goed idee zijn om die torens daadwerkelijk te bouwen. In de nabijheid van de CCTV (China Central Television), want dat gebouw lijkt op een gigantische vagina die met pikken moet worden omringd. De kunstenaar bleek een genie in eigen land, een idioot in dit. Enkele weken na mijn aankomst werd ik deel van dit rochelrijk. Ik verzamel mijn fluimen en bied die op het internet als kunst te koop aan. Ik ben een genie in dit land, een idioot in mijn eigen.

Ik doorkruis de stad op zoek naar opwinding, sluip gebouwen binnen, lift naar de hoogste verdieping, zoek de nooduitgang, neem de trap naar het dakterras, open de deur, wandel rond, absorbeer en fotografeer. Iedere dag opnieuw. ???s Avonds schrijf ik. Ik probeer patronen te ontdekken, situaties te verklaren, nieuwe stellingen te formuleren. Na enkele weken vertoonde ik symptomen van een depressie. Iedereen vertelde mij hoe goed ik eruitzag. Iemand gaf me geld om een psychiater op te zoeken. Die probeerde mij te overtuigen om een tentoonstelling samen te stellen op basis van mijn psychiatrische rapport. ???Je aantekeningen kunnen we tijdens de opening verbranden. Daar houden mensen van: andermans spullen die in de fik gaan.??? Ik bedankte voor het aanbod en stelde voor het mij aangeboden geld tijdens de opening te verbranden.

In deze stad vallen geen monumenten, primaire elementen of vaste punten in de stedelijke dynamiek te ontdekken. Hier heerst de snelweg. Deze stad kent geen uiterlijke rust en is geordend door de restruimte tussen de snelwegen. Deze stad gaat aan onze stedelijke principes voorbij ??? het afzonderlijke element, de afzonderlijke straat, het afzonderlijke plein. Het overzicht heeft opgehouden te bestaan, is nutteloos, waardeloos en verwarrend. Overal zie ik soorten formaties, zwermen mensen die door gebouwen bewegen.

Enkele weken later sprak ik mijn psychiater en kwam ik tot de vaststelling dat ook hij niets van deze stad begrijpt. Hij zegt dat je maar enkele uren per maand ontwerpt. Architecten worden hier niet gek omdat ze steden van ongekende grootte in een namiddag ontwerpen, maar omdat ze die steden in vierkante centimeters uittekenen.

De stad is mijn uit wolkenkrabbers, snelwegen, bomen, mensen, wolken en wagens bestaand laboratorium. Ik breng orde in de chaos, benoem de dingen, probeer een geestelijk met een fysiek universum te verbinden. In mijn atelier maken werknemers in moordend tempo nieuwe schaalmodellen, in vezelplaat of terracotta. Ik bestudeer de maquettes. Deze stad krijgt pas zin als ze tot minuscule proporties herleid wordt. Ik stelde die modelstudies tentoon. Ik droeg mijn werknemers op een limited edition in was, zink en zout te maken. Een buitenlandse curator vertelde me dat ik op een haast alchemistische wijze de diverse ???aggregatietoestanden??? van de ruimtelijke vorm op hun kwaliteit onderzocht. Ik vertelde haar dat ik in navolging van Haus-Rucker-Co de provisorische architectuur tot de mijne maakte. Of mijn werk dan moest worden gelezen als een reactie op Joseph Beuys??? ???theorie van plastiek??? waarin de chaotische vorm de natuur en de cultuur of de intu??tie en de ratio belichaamt? Ik ben een wolf die musea afschuimt, vertelde ik haar, daar houdt iedere vergelijking met Beuys op.


Lees meer in Ceci tuera cela