Riekt naar noten¹

Bouwstoffen voor een Voetnotenlexicon²

???Help me mijn zak met noten
schudden Marie! Schud mijn zak met
noten!???
Arno II von Brechelhain

???Oh, he dreams footnotes, and they run
away with all his brains.???
George Eliot

IDEAAL Het hersenloze verzamelen van bizarre voetnoten is de ideale dagvulling van de oudheidkenner.³

KUNST Ik zou graag naar het volgende artikel verwijzen, maar durf dat niet goed. Het heet ???The Art of Footnotes???. Klinkt veelbelovend. Geplaatst in het Journal of References (juli 1995, p. 47). Oogt betrouwbaar. Aanradertje. Mijzelf kennend zou ik het ongelezen zelfs hebben aangeprezen, als niet de naam van de auteur zo verdacht zou zijn:
       Arthur Author.
De elektriciteit moet wel dramatisch zijn uitgevallen, wil dat geen lampje doen gaan branden. Ik zocht dus naar het Journal of References. Geen hit op Google, niet ????n.
       Laten we dus zeggen dat er eens een Author zou moeten opstaan, die een splijtend essay schrijft over de Kunst⁴ van de Voetnoot.

EERHERSTEL Onnodig kwetsend voor het verschijnsel voetnoot is de uitdrukking ???een voetnoot in de geschiedenis van ?????? waarmee wordt gedoeld op gebrek aan belang. Een voetnoot is vaak juist wezenlijk voor een geschiedenis, ik wijs maar op de voetnoot die zegt:

     Alles wat hier wordt onthuld dient tot het rijk der fabelen te worden 
       verwezen.⁵

MISVERSTANDEN Kunnen worden opgehelderd of voorkomen. Zo schreef Charles Robert Maturin, auteur van het gothic meesterwerk Melmoth de Dolende (1820) in een noot:

     Aangezien een even leugenachtige als onrechtvaardige vorm van kritiek
       de weerzinwekkendste gevoelens van mijn weerzinwekkendste figuren
       als die van mijzelf heeft voorgesteld, moet ik het geduld van de lezer op
       de proef stellen door te verzekeren dat de gevoelens die hier aan de vreemdeling
       worden toegeschreven, lijnrecht tegenover de mijne staan.

KWARTET Vier⁶ inderdaad, intrigerende⁷ voetnoten van heinde⁸ en verre⁹.


Noten

1. Deze regel is van Multatuli. Helaas ontbreekt het mij aan de lust om opnieuw op te zoeken in welk werk hij dit heeft geschreven. Doet het er eigenlijk toe? Men kan mij toch op m???n woord geloven dat Multatuli het echt heeft geschreven? Nou dan!
2. Niet alfabetisch.
3. Vanwege het ontbreken van een voetnoot in mijn boek De avonturen van Henry II Fix (2007) heeft het Nederlandse Koninklijk Oudheidkundig Genootschap mij verplicht KOG-lid te worden. Waardoor ik dus nu gediplomeerd oudheidkenner ben.
4. Over de geschiedenis van de voetnoot schreef Anthony Grafton het voortreffelijke The Footnote. A curious history (1997).
5. Deze voetnoot is door mij nog nooit aangetroffen.
6. Long may you sleep.
7. Een gedicht van meer dan een miljoen verzen dat de toekomst van Centraal-Azi?? beschrijft, vanaf de Schepping.
8. Uiteenlopend medicinaal gebruik van de duif.
9. Uitvinder van de eerste duikerklok.


Lees meer in In de kruipruimte van de literatuur