Het verband tussen literatuur en de traditionele papieren drager is zelden zo uitdagend geweest als in het multimediale en -sensori??le tijdperk waarin we leven. Literatuur heeft weliswaar altijd andere dragers gekend, van steen tot stadsmuur, van experimentele vormen tot allerhande scenografie??n in de openbare ruimte (happenings, body en land art), po??zieperformances met een meer intiem karakter daarbij inbegrepen. Maar literatuur verschijnt tegenwoordig vaker primair op een verruimd mediumpalet. Boeken zien het licht als afgeleide kunstvormen. Betekenistoekenning gebeurt voor schrijvers en lezers via een verscheidenheid aan dragers en in interactie met allerhande omgevingen, waarbij de verschillende actoren soms tegelijk betrokken worden.

De context waarin hedendaagse literatuur zich in het openbaar aanbiedt, speelt nu een aanzienlijke rol. Onder meer de materi??le, ruimtelijke en fysieke omgeving waarvoor de tekst bestemd is en waarin de leeservaring plaatsvindt, is van belang. Als voorbeeld kan het elan van het stadsdichterschap worden genoemd, dat soms een bijzonder creatieve invulling kreeg. Stadsdichters zochten naar inventieve manieren om de gelegenheidskunst te overtreffen en literatuur vanuit hun doen te laten ontstaan. Klassieke vormen van schrijven en lezen werden uitgedaagd, om tot extra betekenissen te nopen. Zo werd het gedicht ???Open en brood??? van de Antwerpse stadsdichter Tom Lanoye bedacht om op honderdduizend broodzakken gedrukt te worden. Joke van Leeuwen en Peter Holvoet-Hanssen, die in dit nummer aan het woord komen, brachten een transmediale po??zie voort waaraan lezers en niet-lezers, ook anonieme burgers, een belangrijk aandeel hadden.

Anders dan in het klassieke boekencircuit en de vermeende crisis in het boekenbedrijf, bloeit literatuur in de openbare ruimte en krijgt ze in de eenentwintigste eeuw een nieuwe zichtbaarheid. Het Kortrijkse project ???Dichter bij de mensen??? zorgde er in 2002 voor dat po??zie van Guido Gezelle, Tom Lanoye en Herman de Coninck op vuilniszakken en ???wagens belandde en zo een plek vond naast het alledaagse en het restafval. Van ???woorden op glas??? van Gerrit Kouwenaar bestaat naast een papieren versie ook een glazen vertaling op een wand bij het Museum Beelden aan Zee in Scheveningen. En in de stad Gent werd een hele po??zieroute uitgestippeld, zodat gedichten in een andere omgeving aan een nieuw publiek konden appelleren. Aan voorbeelden ontbreekt het niet.

Het vervolg van deze tekst lees je in de papieren versie van DW B 2016 2.